خاک مناسب برای کاکتوس چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟ قبل از هر چیزی باید بدانید کاکتوس ها از وسیع ترین و متنوع ترین گونه های گیاهی هستند. حدود 1750 گونه از کاکتوس ها مختلف در سراسر دنیا شناخته شده که در طیف وسیعی از اشکال و اندازه ها وجود دارند. اگرچه برخی از گونه ها در محیط های کاملا مرطوب زندگی می کنند ولی اکثر کاکتوس ها در زیستگاه هایی رشد می کنند که حداقل در معرض خشکی قرار دارند. کاکتوس ها توانایی بالایی در حفظ آب دارند. تقریباً همه کاکتوس ها ساکولنت هستند، به این معنی که قسمت های ضخیم و گوشتی دارن که برای ذخیره آب مناسب هست. کاکتوس‌ها با فرم‌ها و بافت‌های مقاوم و گلهای رنگارنشان، گیاهان آپارتمانی خوبی هم به شمار می روند، زیرا برای شرایط معمولی گرم و خشک مناسب هستند و به نسبت سایر گلهای حساس، نیازی به توجه زیادی ندارند. کاشت و نگهداری گیاهان کاکتوس در داخل خانه بسیارآسان هست، ولی یکی از مهم ترین نکاتی که باید دقت داشته باشید تهیه خاک مناسب برای کاکتوس هاست. پس با پیوتک همراه باشید تا با بهترین ترکیب خاک برای کاکتوس آشنا بشید.
خاک کاکتوس چیست؟
با توجه به محبوبیت و نگهداری وسیع از انواع کاکتوس ها، حتما اصطلاح خاک کاکتوس را شنیدید. خاک کاکتوس بهترین خاک برای استفاده برای گیاهان آپارتمانی مانند گیاهان کاکتوس، گیاهان ساکولنت و درختان بونسای است. این خاک میتونه سلامت گیاهان شما را بهبود ببخشه.
تفاوت خاک کاکتوس و خاک گلدان سایر گیاهان در چیست؟
خاک کاکتوس از چند جهت با خاک گلدان متفاوت است.
زهکشی: خاک گلدان بیشتر از خاک کاکتوس رطوبت را حفظ می کند. رطوبت بیش از حد می تواند منجر به پوسیدگی ریشه در همه انواع گیاهان شود، اما کاکتوس ها به خاکی با زهکشی سریع نیاز دارند. خاک کاکتوس آب اضافی را به سرعت تخلیه می کند و ریشه کاکتوس شما را سالم نگه می دارد.
مواد: خاک گلدان معمولی از مواد آلی مانند پیت ماس، پوست درخت کاج و ورمیکولیت استفاده می کند. در مقابل، خاک کاکتوس عمدتا حاوی مواد معدنی مانند پوکه، شن مرغ، شن یا پرلیت است. مخلوط خاک کاکتوس همچنین حاوی مقدار کمی مواد آلی از جمله کوکو (ساخته شده از پوسته نارگیل) و پیت ماس اسفاگنوم است.
تراکم: خاک گلدان متراکم تر از خاک کاکتوس است. مواد معدنی مانند پرلیت از فشردگی خاک جلوگیری می کند و جریان هوای بهتری را برای ریشه های کاکتوس فراهم می کند. هوادهی مناسب برای رشد کاکتوس ضروری است.
طرز تهیه مخلوط خاک کاکتوس در خانه
مخلوط خاک کاکتوس از پیش ساخته شده در گل فروشی ها موجود هست، اما شما می توانید با دستور العمل ساده خاک کاکتوس خود را در خانه درست کنید.
ولی بهتر هست در مورد گونه های گیاه خود تحقیق کنید. گونه های کاکتوس خود را تعیین کنید و در مورد ترکیب خاک مناسب برای آن گونه تحقیق کنید. انواع مختلف گیاهان – مانند کاکتوس های صحرایی یا ساکولنت های استوایی – نیازهای متفاوتی دارند که ممکن است نسبت موادی که در ترکیب گلدان خانگی خود استفاده می کنید تغییر دهد.
مواد محبوب برای خاک کاکتوس عبارتند از: ماسه درشت، پرلیت، پوست نارگیل ، پوکه، گرانیت خرد شده، شن، ماسه مرغ و خاک معمولی باغچه. ولی بر اساس کاکتوس خاص خودتان، مواد آلی و معدنی رو بررسی و انتخاب کنید.
خاک را کاملاً مخلوط کنید. گزینه های مختلفی برای مخلوط خاک وجود دارد که باید بر اساس گیاه خاص خود در نظر بگیرید. یکی از دستور العمل های رایج خاک کاکتوس شامل: سه قسمت خاک گلدان، سه قسمت ماسه یا شن و دو قسمت پرلیت یا پوکه است. قبل از استفاده از آن برای کاشت کاکتوس، این نسبت از مواد را در یک ظرف بزرگ کاملاً مخلوط کنید.
بهترین ترکیب خاک برای کاشت کاکتوس کدام است؟
برای خاک کاکتوس‌ها ترکیبات مختلفی معرفی شده که بسیاری از آنها قابل استفاده هستند که به راحتی امکان تهیه و ترکیب مواد اولیه در منزل وجود دارد. ولی ود نظر داشته باشید نوع خاک کاکتوس‌ها به پارامترهای مختلفی مانند نوع و نژاد کاکتوس، اندازه گیاه، شرایط محیطی( از قبیل: رطوبت، دما، و …) بستگی دارد. با این اوصاف ترکیب های مختلفی برای گلدان های شما وجود دارد. ولی ترکیبی که در ادامه پیشنهاد داده میشود تقریباً میتوان در همه شرایط استفاده کرد.
بهترین خاک برای کاکتوس
این ترکیب رایج شامل تقریبا ۷۰ درصد ماسه ۲۰ درصد پیت ماس و ۱۰ درصد ورمی کمپوست یا کود گاوی استریل و کهنه(کاملا پوسیده شده) هست . شاید تهیه کود گاوی کهنه و به اصطلاح سوخته برای خیلی‌ها سخت باشد ولی این ترکیب معجزه میکند و باعث افزایش رشد کاکتوس‌ها میشود. دقت داشته باشید کود حیوانی علی رغم تاثیر چشم گیری که در رشد کاکتوس ها دارد ولی چنانچه استریل نباشد باعث مشکلات جدی و بیماری های خطرناکی در کاکتوس های زیبای شما خواهد شد. پس بهتر است کود حیوانی را حتما قبل از استفاده با سموم قارچکش و حشره کش استریل و ضدعفونی کنید.
در ادامه توضیحات کاملی درباره مواد اولیه ای که در بالا اشاره کریم ارائه میدهیم.
۱- منظور از ماسه برای خاک ساکولنت و کاکتوس چیست؟
به جرات میتوان گفت یکی از مهم‌ترین مواد اساسی و عامل حیات اکثر گیاهان خصوصا کاکتوس‌ها همین ماسه می‌باشد. بهترین نوع ماسه، نوع رودخانه‌ای هست که عاری از موادی مانند نمک و آهک می‌باشد. در نتیجه ماسه‌هایی که از معادن در کوه‌ها به دست می‌آید زیاد مناسب این کار نیستند. نحوه استفاده از ماسه هم مهم هست. ماسه را قبل از مصرف با آب شسته تا خاک آن خارج شود. سایز ماسه معمولا بین ۲ تا ۵ میلی‌متر هست. ولی نکته مهم این هست که ماسه فاقد مواد مغذی برای گیاه هست که باید از سایر ترکیبات مغذی در کنار آن برای رشد گیاه استفاده کرد.
۲- منور از پیت ماس برای خاک کاکتوس و ساکولنت چیست؟
پیت ماس یکی از رایج ترین ترکیبات خاکی هست که دارای مواد مغذی بسیار کمی می‌باشد. ولی با همه این وجود انواع پیت ماس در بازار وجود دارد که بهتر است از نمونه های مرغوب در ترکیب خاک کاکتوس ها استفاده کنید.
3- منظور از ورمی کمپوست در خاک ساکولنت و کاکتوس چیست؟
در سال های اخیر از ترکیب ورمی کمپوست به طور وسیعی در کشاورزی و پرورش گل و گیاه استفاده میشود. ورمی کمپوست ها دارای مواد مغذی هستند که بایستی به میزان مناسبی در خاک گلدان استفاده بشود زیرا مصرف بیش از حد باعث پوسیدگی ریشه خواهد شد. پس در ترکیب خاک کاکتوس‌ها سعی کنید به میزان کافی (کمتر از ده درصد) استفاده کنید.
ترکیب معرفی شده یکی از ترکیب های رایج و مناسب برای گل های کاکتوس هست. زهکشی مناسب این ترکیب باعث خواه شد آب در خاک نفوذ کند و از پوسیدگی و بیماری های ریشه جلوگیری شود. از مزیت‌های دیگر این ترکیب این است که حشراتی مضری که آسیب جدی به ریشه گیاه میزنند قادر به زندگی در این ترکیب نیستند.
ترکیب خاک مناسب برای کاکتوس و ساکولنت
در کنار روش اول که بسیار متداول و رایج هست روش دیگری هم که میتونه برای کاکتوس ها مفید باشه معرفی خواهیم کرد. خاک پیشنهادی از ترکیب خاک گلدان، پرلیت و الیاف نارگیل است. به ترتیب 5 پیمانه خاک گلدان، دو پیمانه پرلیت و یک پیمانه الیاف نارگیل در این ترکیب استفاده میشود. البته در نظر داشته باشید همانطور که قبلا هم اشاره شد دستور ساخت خاک کاکتوس بسته به محل قرار گیری گلدان و نوع گیاه متفاوت باشه
نحوه استفاده از مخلوط خاک کاکتوس
چه از خاک کاکتوس از پیش ساخته شده استفاده کنید و چه از مخلوطی که خودتان تهیه کردید، این نکات را برای نحوه استفاده صحیح از خاک کاکتوس مد نظر داشته باشید.
از آبیاری بیش از حد کاکتوس ها خودداری کنید.
کاکتوس ها گیاهان بسیار مقاوم به خشکی هستند – کاکتوس خود را کم آبیاری کنید. هر هفته یا دو هفته با کمتر از نصف فنجان آب آبیاری کنید. قبل از آبیاری از خشک بودن خاک کاکتوس خود مطمئن شوید. حتی با خاک مناسب کاکتوس، آبیاری بیش از حد کاکتوس می تواند منجر به پوسیدگی ریشه شود.
جهت بررسی میزان رطوبت میتونید از روش هایی که در مقالات قبلی به آنها اشاره شده بهره ببرید. یکی از مطمئن ترین و دقیق ترین روش ها جهت تست رطوبت و اعلام زمان آبیاری گیاهان خصوصا کاکتوس ها و ساکولنت ها استفاده از سنسور رطوبت سنج سولاما هست.
از گلدانی با زهکشی مناسب استفاده کنید.
زهکشی خوب برای رشد کاکتوس ها و ساکولنت ها ضروری است. استفاده از گلدان با سوراخ زهکشی برای کنترل مقدار رطوبت گلدان و کاهش انواع بیماری ها ریشه و جلوگیری از مرگ کاکتوس هایتان کمک میکند. . ضمنا بهتر است مقداری مواد آلی را با آن مخلوط کنید تا خاک به سرعت خشک نشود. ریشه ها عاشق مخلوط خاکی با زهکشی خوب هستند که کاملاً خشک می شود و به سرعت خیس می شود.
در صورت لزوم گلدان گیاه خود را تعویض کنید.
زمانی که ریشه های کاکتوس از سوراخ های زهکشی ته گلدان شروع به رشد کردند، کاکتوس خود را دوباره جابجا کنید و از گلدان مناسب با اندازه گیاهتان استفاده کنید. کاکتوس خود را با استفاده از دستکش های ضخیم یا یک جفت انبر از گلدان بیرون بیاورید. خاک قدیمی را به آرامی از اطراف ریشه جدا کنید. کاکتوس خود را در گلدان جدیدش قرار دهید و اطراف آن را خاک تازه کاکتوس قرار دهید. پس از تعویض گلدان، مجدد چند هفته صبر کنید تا گیاه خود را آبیاری کنید.
در صورت نیاز از ترکیب مواد آلی که گفته شد در گلدانتان استفاده کنید. خاک گلدان معمولی بعد از یک یا دو سال خراب می شود. مراقب خاک کاکتوس خود باشید و در صورت لزوم با مواد ارگانیک تازه گلکاری کنید. اکثر گونه های کاکتوس و ساکولنت ها حداقل هر 2 تا 3 سال یکبار نیاز به گلدان مجدد دارند. توصیه می شود دو روز قبل آبیاری کنید تا از مرطوب بودن ریشه و توپ ریشه اطمینان حاصل شود.
